گزارش نشت اندیشه زروان با عنوان “آرمان‌شهر و انسان کامل”

آرمان‌شهر و انسان کامل

در روز آدینه 29 امردادماه 1395 تالار موسسه بهاران میهمان نشست ماهانه حلقه اندیشه زروان بود. نشست‌های حلقه زروان که به صورت مدوم هر ماه به مدت پنج سال برگزار شده اند در این ماه به موضوع “آرمان‌شهر و انسان کامل” اختصاص یافتند. پرسش محورین این نشست آینده مطلوب در دو سطح فرد و اجتماع بود که گفتگوهای ردوبدل شده طیف گسترده‌ای از مفاهیم را پوشش می‌داد. از مفهوم ترابشریت به‌عنوان پیشنهاد فنّاوری در مورد انسان مطلوب تا زمین شهر، مفهومی که دکتر موسی اکرمی به‌عنوان اولین سخنران آن را مطرح کرد.

دکتر موسی اکرمی که کتابی با عنوان «فلسفه، از تعبیر جهان تا تغییر جهان» در این موضوع به چاپ رسانده‌اند، مفهوم زمین شهر را به معنی کشور واحد جهانی به کاربردند. در این مفهوم تمام انسان‌ها شهروند یک کشور به نام زمین هستند و همه به نسبت وظایف خود از حقی برخوردار هستند، در این کشور هیچ انسانی به‌مثابه ابزاری برای اهداف انسان دیگری نخواهد بود بلکه همه انسان‌ها در آن به‌مانند غایت هستند، دکتر موسی اکرمی تنها راه عبور بشر کنونی از بحران‌هایی مانند محیط‌زیست، جنگ فراگیر هسته ای و مشکلات اجتمایی پیش روی بشر را ایجاد چنین کشور جهانی عنوان کرد، توصیف مفهوم زمین شهر در چهارمین بخش کتاب ایشان با عنوان «آینده جهان» آمده است و به پیوست این بخش نیز قانون اساسی زمین شهر که شامل 400 اصل است بیان شده است.

دومین سخنران، دکتر محسن طاهری سخنرانی خود با عنوان «تأملی در مفهوم تصویر آینده به‌مثابه ساخت هویت اجتماعی» را با پرسش از باشندگان در مورد «هویت» آغاز کرد و این‌که هویت خود را با چه چیزی تعریف می‌کنند؟ در مورد جوابیهایی همچون نژاد، فرهنگ، سنت، دین و ملیت این نکته را گوشزد کرد که این مفاهیم بیشتر به گذشته فرد مربوط است و فرد در مورد آن‌ها حق انتخاب یا توان تغییری ندارد اما در برابر این «هویت موروثی»، «هویت نقش» را می‌توان تعریف کرد که به زمان حال مربوط است و به نقش‌هایی که فرد در طول زندگی می‌پذیرد دلالت می‌کند و فرد در ساخت این نوع از هویت انتخاب بیشتری دارد. اما هویت سومی که مربوط به آینده می‌شود و «هویت مقصد» نام دارد و در مورد انتخاب آن اختیار کامل وجود دارد، توسط تصویر آینده فرد شکل می گیرد و هویت مشترک در این نگاه به معنی تصاویر آینده مشترک هستند، بنا بر این افراد گوناگون با هر نژاد، ملیت و دینی می‌توانند دارای یک هویت مشترک مقصد باشند.

«آینده‌پژوهی و ترابشریت» موضوعی بود که مهندس وحید وحیدی مطلق به‌عنوان سومین سخنران این نشست به آن پرداخت. جریان ترابشریت بر این باور است که باید دستاوردهای فناوری برای توانمندتر کردن ذهن و جسم انسان به کار برده شود، فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی و فناوری‌های زیستی ممکن است باعث شوند که بسیاری از بیماری‌ها و ناتوانی‌های انسان برطرف شود و روند پیر شدن بدن کند‌تر و یا حتی از بین برود همچنین این فناوری ها می توانند توان پردازش ذهن را چندین برابر کنند. در نگاه اول ممکن است چنین رویدادهایی شبیه داستان‌های علمی تخیلی به نظر برسد ولی به‌هرحال تحولاتی که هرروزه درزمینه‌ی فناوری‌های پیشرو روی می‌دهد امکان چنین رخدادی را در آینده محتمل می‌سازد. در نگرش جریان ترابشریت جامعه مطلوب‌تر تنها با ساخت انسان توانمندتر ممکن است.

دکتر شروین وکیلی آخرین سخنران این نشست بحث خود را از دوگانگی بین عاملیت و ساختار آغاز کرد. این پرسش کهن که جامعه مطلوب یا آرمان‌شهر منجر به ساخت انسان آرمانی می‌شود و یا انسان کامل بر ساخت آرمان‌شهر تقدم دارد. در تمدن ایران‌زمین صورت‌بندی دو مفهوم جامعه آرمانی و من آرمانی هم‌زمان با آغاز فلسفه در ایران صورت می‌گیرد، اولین صورت‌بندی از جامعه آرمانی در اندیشه زرتشت و با عنوان گرودمان شکل می‌گیرد و کهن‌ترین الگوهای من آرمانی از جمشید آغاز می‌شود، گر چه هر دو این‌ها در بستر زمان در تمدن ایرانی تغییر پیدا می‌کنند و کامل‌تر می‌شود اما همواره در اندیشه ایرانی ساخت انسان آرمانی بر آرمان‌شهر تقدم داشته است و این بر خلاف دیدگاه سنت غربی است که «من مختار» را مخل آرمان‌شهر و برهم زننده آن می‌داند. ایشان لازمه دستیابی به امر مطلوب را صورت‌بندی دقیق و رسیدگی پذیر آن می داند و این کاری است که در «نظریه زروان» که بر پایه نگرش سیستم های پیچیده است کوشش کرده تا انجام دهد. در این نظریه برای سنجش مطلوبیت از چهار متغییر بقا، لذت، قدرت و معنا استفاده می شود و 30 صفت عملیاتی برای من آرمانی برشمرده شده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نوشته های بیشتر

معارفه دوره خویشکاری
خویشکاری

معارفه دوره خویشکاری

در این ویدئو شما می توانید با هدف و ساختار دوره خویشکاری بیشتر آشنا شوید. در صورتی که علاقمند به نام نویسی در دوره خویشکاری

جشن گروثمان

تجربه خانم افسانه احسانی درباره خویشکاری

  خانم افسانه احسانی یکی افراد تأثیرگذار در ایران درزمینهٔ توسعه جوامع بومی هستند و تا اکنون پروژه‌های موفقی را در این راستا اجرا کرده‌اند،